“Gorące drewno” – przyrodnicze i gospodarcze aspekty produkcji oraz wykorzystania surowca

    Według prognoz długoterminowych do 2050 r. zasoby leśne w skali świata oceniane są na łączną powierzchnię 3,4-3,6 mld hektarów. Z kolei globalnie powierzchnia plantacji szacowana jest na 350-850 mln ha. Tak istotne obecnie magazynowanie CO2 ze względu na efekt cieplarniany w 2050 r. prognozuje się na 430-500 mld ton.

Wielkość powierzchni leśnej pozostaje w bezpośrednim związku z pozyskaniem drewna. W latach 1995-2005 stanowiło ono przeciętnie poniżej 60% przyrostu bieżącego. Aktualnie pozyskanie to w poszczególnych krajach Europy wzrosło, czego wyrazem jest: Szwecja – 86%, Czechy – 84%, Słowacja – 75%, Finlandia – 70%, Francja i Polska – 55%. Zapas drewna na pniu w naszym kraju wyróżnia nas wśród państw europejskich. Aktualnie średnia zasobność drzewostanów wynosi wg danych BULiGL 253,6 m3 grubizny / ha, podczas gdy 10 lat temu zasobność wynosiła 214,6 m3 grubizny/ha, a 20 lat – 191,4 m3. Wzrost zapasu o ponad 30% to efekt stopniowego obniżania wielkości pozyskania drewna w stosunku do jego przyrostu bieżącego. Ocenia się, że średni wiek drzewostanów wzrośnie z 61 lat w 2011 r. do 64 lat w 2031 r., następnie będzie sukcesywnie malał do 62 lat w 2061 r. Z kolei etat użytkowania głównego wzrośnie z 32,4 mln m3 w 2011 r. do 40,7 mln m3 w 2031 r. (czyli o 26%) i do 44,6 mln m3 w 2061 r.

Warto podkreślić, że w ogólnym bilansie drewna dostępnego na rynku w Polsce ewidentnie widać w prognozach zwiększenie roli lasów prywatnych. Świadczą o tym następujące dane: etat pozyskania drewna w Lasach Państwowych w 2011 r. wyniósł 32,4 mln m3, a w lasach prywatnych 3,9 mln m3, podczas gdy w roku 2061 r. przewiduje się, że w LP wyniesie on 44,6 mln m3, a w lasach prywatnych 9,7 mln m3 (dane BULiGL z Wielkopowierzchniowej Inwentaryzacji Stanu Lasu). Zgodnie z prognozą średni wiek drzewostanów w lasach prywatnych wzrośnie z 46 lat w 2011 r. do 60 lat w 2061 r. Oceny wskazują, że do 2061 r. nastąpi 2,5-krotny wzrost etatu użytkowania głównego w porównaniu z rokiem 2011, kiedy wynosił on 9,7 mln m3.

Z racji wielkości powierzchni lasów, która sięga blisko 1/3 obszaru naszego kraju, lasy w Polsce są strategicznymi zasobami naturalnymi. Polska pod względem zasobów bazy surowca drzewnego zajmuje 7. miejsce wśród krajów UE i 5. miejsce pod względem wielkości pozyskania drewna. Znaczenie sektora drzewnego w naszym kraju i jego roli w gospodarce narodowej jest zdecydowanie większe aniżeli w pozostałych krajach UE. W 2010 r. udział sektora drzewnego wynosił 2% PKB, 9% udział w produkcji sprzedanej i 9% udział w wartości eksportu. W eksporcie wyrobów drzewnych przemysł drzewny, celulozowo-papierniczy i meblarski wyniósł 44,8 mld zł (11,2 mld Euro).

Relacje między zasobami drzewnymi a ich wykorzystaniem są istotnym elementem strategii w gospodarce leśnej. Stąd też IV edycja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL w tym roku skoncentrowała się na „Przyrodniczych i gospodarczych aspektów produkcji oraz wykorzystania drewna”

“Trybuna Leśnika” nr 4/2012 "Gorące drewno"